चरा संरक्षणका लागि ईको क्लव

विश्व रामसार क्षेत्रमा सुचीकृत जैविक विविधताले महत्वपूर्ण कैलालीको घोडाघोडी ताल नेपालको पहिला बर्ड सेन्चुरी (चरा अभय आरण्य क्षेत्र) घोषणा भएलगतै चरा संरक्षणका लागि सरकारले चासो दिएको छ । 

वातावरण संरक्षण सँगसँगै चराको संरक्षण हुने भएकाले अहिले तालसँग जोडिएका विद्यालय सचेतना कार्यक्रम अन्तर्गत ईको क्लव गठन सुरु भएकोछ । डिभिजन वन कार्यालय पहलमानपुरको सहयोगमा घोडाघोडी क्षेत्र संरक्षण तथा जनजागरण मञ्चले सिमसार क्षेत्र वरपर रहेका विद्यालयमा ईको क्लव गठनलाई तिव्रता दिएको छ । 

गत मङ्गलबार ईको क्लव गठन सुरु गरिएको बताउँदै मञ्चका अध्यक्ष हेमबहादुर बमले १६ वटा विद्यालयमा ईको क्लव गठन हुने जानकारी दिनुभयो । एक जना फोकल पर्सनमा शिक्षक र संरक्षणमा प्रधानध्यापक रहने गरी ईको क्लव गठन गरिएको छ । ईको क्लवले पूर्णता पाएपछि फोकलपर्सन र संरक्षणलाई तालिम दिई संरक्षणको क्षेत्रमा विद्यालय सचेतना गतिविधिलाई अघि बढाइने जनाइएको छ ।

डिभिजन वन कार्यालय पहलमानपुरका प्रमुख गोकुल रिजालले बर्ड सेन्चुरी घेषणा गरेपछि चरा संरक्षणका लागि सचेतनाका कार्यक्रममा जोड दिएको बताउनुभयो । उहाँले विद्यालयमा ईको क्लव गठन लगतै, चोरिशिकारी नियन्त्रण दल, सामुदायिक वन उपभोक्ता समुहलाई समेत सक्रिय बनाई संरक्षणका कार्यक्रममा जोड्ने बताउनुभयो । 

८९१ प्रजातीका चरामध्ये विश्व रामसार क्षेत्रमा सूचीकृत घोडाघोडी सिमसार क्षेत्रमा ३६० प्रजातिको चराचुरुङ्गी पाइने चराविद्को भनाइ छ । घोडाघोडी सिमसारमा साइबेरिया, मङ्गोलियालगायत विभिन्न ठाउँबाट हिउँदे आगन्तुक चरा पनि आउनेगरेका छन् । यहाँ पाइने चरामध्ये ६४ प्रजातिका जलपंछी रहेका छन् । यसैगरी, १२ प्रजातिका विश्वमै दुर्लभ चरा पनि घोडाघोडी सिमसारमा पाइन्छन् ।

कैलो टाउके हाँस, राज धनेश, राजलाहाँचे, भुरीफोर गरुड, सुनौलो तोप चरा, घेघ्री घाँसेफिस्टो, लघु महाचिल लगायतका विश्वमै दुर्लभ चरा यो सिमसारमा पाइनेगरेको चराविद् डा. हेमसागर बरालले बताउनुभयो । विभिन्न प्रजातिका चरा पाइने घोडाघोडी सिमसारलाई २०७८ साल माघमा नेपालको पहिलो बर्ड सेन्चुरी घोषणगरी चरा बासस्थान संरक्षणमा काम गरिएकोछ ।