धनगढीः सुदूरपश्चिम नेपाल, प्राकृतिक विपद्को प्रकोपको सामना गर्दै आएको क्षेत्र हो। २०८० जेठ २८ देखि भदौ ११ गतेसम्मको अवधि यो क्षेत्रका बासिन्दाका लागि अत्यन्तै चुनौतीपूर्ण रह्यो। यस अवधिमा बाढी, पहिरो, र अविरल वर्षाले सुदूरपश्चिमका विभिन्न भागमा ठूलो क्षति पुऱ्याएको छ, जसबाट १६ जनाले ज्यान गुमाएका छन्।
विपद्को प्रत्यक्ष प्रभाव
यो समयमा प्राकृतिक विपद्का कारण ३६ जना घाइते भएका छन्। यिनै घटनाहरूले विभिन्न गाउँ र समुदायलाई अस्तव्यस्त बनाइदिएको छ। प्रहरीले दिएको जानकारी अनुसार, यो समयमा १०१ जनालाई सुरक्षित स्थानमा उद्दार गरिएको छ। उद्दार गरिएका व्यक्तिहरूमा बालबालिका, वृद्धवृद्धा, र शारीरिक रूपमा अशक्त रहेका व्यक्तिहरू उद्दार गरिएको छ।
बेपत्ता व्यक्तिको खोजीकार्य
सुदूरपश्चिमका विभिन्न स्थानमा बाढी र पहिरोको कारण एक व्यक्ति अझै बेपत्ता रहेका छन्। प्रहरी र स्थानीय समुदायले उनको खोजीकार्य जारी राखेका छन्, तर अहिलेसम्म कुनै ठोस जानकारी प्राप्त हुन सकेको छैन। बेपत्ताको खोजीकार्यमा मौसमको प्रतिकूलताले समेत चुनौती थपेको छ।
अविरल वर्षाको असर
यस वर्षको वर्षा सुदूरपश्चिमका धेरै भागमा अत्यधिक भएको छ। नदीनालाका बहावहरूमा वृद्धि हुँदा धेरैजसो स्थानहरू बाढीको चपेटामा परेका छन्। गाउँघरहरूमा पहिरोले घरबार र खेतीयोग्य जमिन नष्ट गरेको छ, जसले गर्दा स्थानीय जनजीवन प्रभावित भएको छ। खेतबारीमा लगाइएको अन्नबाली र फलफूलका बिरुवा नष्ट भएका छन्, जसको दीर्घकालीन असर आगामी दिनमा खाद्य संकटको रूपमा देखा पर्न सक्ने सम्भावना छ।
स्थानीयरूपमा उद्दार र राहतका प्रयास
स्थानीय प्रशासन र गैरसरकारी संस्थाहरूले विपद्का समयमा प्रभावित क्षेत्रमा उद्दार र राहतका कामहरूलाई प्राथमिकतामा राखेका छन्। स्थानीय स्वयंसेवकहरू र सुरक्षा निकायका कर्मचारीहरूले रातदिन नभनी उद्दार कार्यमा जुटेका छन्। विभिन्न स्थानमा अस्थायी शिविरहरू स्थापना गरेर पीडितहरूलाई आश्रय प्रदान गरिएको छ। तर, अझै पनि धेरै स्थानमा राहतको पहुँच पुग्न नसकेको स्थानीय बासिन्दाहरू बताउँछन्।
दीर्घकालीन समाधानको आवश्यकता
सुदूरपश्चिममा प्राकृतिक विपद्को समस्या दीर्घकालीन रूपमा समाधान गर्न योजनाबद्ध कार्य आवश्यक देखिन्छ। हरेक वर्ष आउने बाढी र पहिरोले जनधनको क्षति पुऱ्याउँदै आएको छ, जसको निराकरणका लागि प्रभावकारी योजना र क्रियान्वयन अपरिहार्य छ। स्थायी संरचनाहरूको निर्माण, बाढी र पहिरोको पूर्वानुमान प्रणालीको सुदृढीकरण, र विपद् व्यवस्थापनका लागि स्थानीय समुदायलाई प्रशिक्षण दिइनु अत्यावश्यक छ।
सुदूरपश्चिममा बाढी, पहिरो र अन्य प्राकृतिक विपद्को प्रभावलाई न्यूनिकरण गर्न राज्य र स्थानीय प्रशासनले अग्रसरता देखाउनु आवश्यक छ। जनधनको क्षति रोक्न, प्रभावित समुदायलाई शीघ्र राहत पुऱ्याउन र दीर्घकालीन योजनाहरूको कार्यान्वयन गर्न सबै तहका निकायहरूले समन्वय गरेर काम गर्नुपर्ने समय आएको छ।
सुदूरपश्चिममा विपद्को पुनरावृत्ति रोक्न र जनजीवनलाई सामान्य बनाइराख्न निरन्तर सजगता, योजना, र कार्यान्वयन नै मुख्य कुंजी हो।
घोडाघोडी खबर टिम
प्रवन्धक : स्वरूप चौधरी
सम्पादक : इन्दु के. सी.
बजार व्यवस्थापक : श्रेयस चौधरी
प्राविधिक प्रमुख/सह-सम्पादक : टेकु क्षेत्री
कार्यक्रम प्रस्तोता/रिपोर्टर : अन्जान चौधरी